Καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, η Τουρκική κυβέρνηση ετοιμάζεται για μαζική απελευθέρωση φυλακισμένων που κινδυνεύουν από την πανδημία του κορονοϊού, η Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και 26 ακόμη διεθνείς οργανισμοί κάνουν έκκληση για την απελευθέρωση φυλακισμένων δημοσιογράφων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλων των οποίων η υγεία βρίσκεται σε κίνδυνο.
Εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την εξάπλωση του κορονοϊού στις φύλακες, η Τουρκική κυβέρνηση αυξάνει την προετοιμασία νομοσχεδίου που θα αποφυλακίσει μέχρι 100.000 φυλακισμένους. Αυτό είναι ένα θετικό βήμα. Οι υπερφορτωμένες και ανθυγιεινές εγκαταστάσεις αποτελούν ήδη σοβαρή υγειονομική απειλή για τους περίπου 300.000 φυλακισμένους και τους δεκάδες χιλιάδες σωφρονιστικούς υπάλληλους. Αυτό θα επηρεαστεί από την πανδημία του κορονοϊού. Ωστόσο παραμένουμε ανήσυχοι ότι οι δημοσιογράφοι, οι υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όσοι δηλαδή φυλακίστηκαν μόνο και μόνο επειδή υπερασπίστηκαν τα δικαιώματά τους, καθώς και όσοι πρέπει να αποφυλακιστούν, θα παραμείνουν στη φυλακή σύμφωνα με το σχεδιασμό της κυβέρνησης.
Οι οργανώσεις που υπογράφουν καλούν τις Τουρκικές αρχές, άμεσα και χωρίς προϋποθέσεις, να απελευθερώσουν τους δημοσιογράφους, τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλων που έχουν κατηγορηθεί ή καταδικαστεί απλώς και μόνο επειδή διεκδικούν τα δικαιώματα τους. Επιπλέον πιστεύουμε ότι οι Τουρκικές αρχές θα πρέπει να επανεξετάσουν τις υποθέσεις των προφυλακισμένων που περιμένουν να δικαστούν με σκοπό την απελευθέρωσή τους σύμφωνα με το τεκμήριο της αθωότητας και του δικαιώματος στην ελευθερία. Παρότι η κράτηση πριν την δική πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, αντιθέτως εφαρμόζεται επανειλημμένως και επιθετικά στην Τουρκία. Η κυβέρνηση πρέπει επίσης σοβαρά να μελετήσει την αποφυλάκιση των φυλακισμένων που είναι πιο ευάλωτοι στον κορονοϊό όπως ηλικιωμένοι ή με προβλήματα υγείας. Οι αρχές πρέπει επίσης να εξασφαλίσουν άμεση πρόσβαση σε ιατρική βοήθεια περιλαμβανομένης της εξέτασης, πρόληψης και θεραπείας του κορονοϊού. Το προσωπικό των φυλάκων και υγειονομικό προσωπικό θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες, εξοπλισμό κατάρτιση και υποστήριξη για να προστατευθούν.
Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο για την Εκτέλεση των Ποινών και τα Μέτρων Ασφάλειας, οι φυλακισμένοι θα δικαιούνται αναστολή αφού εκτίσουν τα δυο τρίτα της ποινής τους. Το νομοσχέδιο που αναμένεται να ψηφιστεί από το Κοινοβούλιο εντός των ημερών, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επιτρέψει στους φυλακισμένους την αναστολή αφού έχουν ήδη εκτίσει την μισή ποινή τους. Συμφώνα με το νέο νόμο, οι έγκυες γυναίκες και οι φυλακισμένοι άνω των 60, με αποδεδειγμένα προβλήματα υγείας θα τεθούν σε κατ’ οίκον περιορισμό. Όσοι έχουν καταδικαστεί για μικρό αριθμό εγκλημάτων καθώς και για τρομοκρατία δεν θα δικαιούνται μειωμένες ποινές. Το νομοσχέδιο δεν θα ισχύει για όσους βρίσκονται σε κράτηση αναμένοντας τη δίκη ή εκκρεμεί η έφεσή τους. Η ρύθμιση αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή ως το τρίτο πακέτο της στρατηγικής για τη Δικαστική Αναθεώρηση η οποία ανακοινώθηκε το περασμένο καλοκαίρι.
Στην Τουρκία, η αντιτρομοκρατική νομοθεσία είναι ασαφής και χρησιμοποιείται ευρέως σε προβληματικές υπόθεσες κατά δημοσιογράφων, ακτιβιστών της αντιπολίτευσης, δικηγόρων, υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και όσων έχουν διαφορετικές απόψεις. Όπως έχουμε δει σε μεγάλο αριθμό δικών που έχουμε παρακολουθήσει, πολλοί κρατούνται επί μακρόν αναμένοντας τη δίκη και πολλοί έχουν καταδικαστεί για τρομοκρατικά εγκλήματα απλώς επειδή εξέφρασαν διαφορετικές απόψεις, χωρίς απόδειξη υποκίνησης ή διάπραξης βίας, ή παροχής βοήθειας σε παράνομες οργανώσεις.
Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο εγνωσμένου κύρους δημοσιογράφος και συγγραφέας Ahmet Altan, ο Κούρδος πολιτικός Selahattin Demirtaş, ο επιχειρηματίας και μέλος της Κοινωνίας των Πολιτών Osman Kavala μαζί με πολλούς άλλους ακαδημαϊκούς, υπερασπιστές δικαιωμάτων και δημοσιογράφους. Ο Demirtaş έχει καρδιακά πρόβλημα ενώ βρίσκεται στη φυλακή ενώ ο Altan και ο Kavala είναι και οι δυο άνω των 60 ετών, κάτι που σημαίνει ότι έχουν αυξημένο κίνδυνο από τον κορονοϊό. Αυτοί οι άνθρωποι δεν πρέπει να κρατούνται στη φυλακή και η εξαίρεσή τους από την αποφυλάκιση θα επιβάρυνε τις σοβαρές παραβιάσεις που έχουν ήδη υποστεί.
Εμείς, οι υπογράφοντες, καλούμε τη κυβέρνηση και το κοινοβούλιο να σεβαστούν την αρχή καταπολέμησης των διακρίσεων στα μέτρα που λαμβάνονται για την μείωση των σοβαρών κίνδυνων υγείας στις φύλακες. Το αποτέλεσμα αυτού του νομοσχεδίου θα είναι να εξαιρέσει ορισμένους φυλακισμένους από την αποφυλάκιση λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων. Χιλιάδες άνθρωποι είναι πίσω από τα σιδερά μόνο επειδή εξάσκησαν τα δικαιώματα της ελεύθερης έκφρασης και ειρηνικής διαμαρτυρίας. Τώρα αντιμετωπίζουν ακόμα έναν μεγάλο κίνδυνο στην υγεία τους. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Τουρκία έχει υποχρέωση να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσει το δικαίωμα στην υγεία όλων των φυλακισμένων χωρίς διακρίσεις.
Καλούμε τις Τουρκικές αρχές να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία και να αποφυλακίσει άμεσα όσους κρατούνται άδικα και να εξετάσει το αίτημα αποφυλάκισης όσων δεν έχουν καταδικαστεί και όσων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από την εξάπλωση της ασθένειας μέσα στις υπερπλήρεις φυλακές με ανθυγιεινές συνθήκες κράτησης και η υγεία τους δεν μπορεί να προστατευτεί.
Οι Υπογράφοντες
ARTICLE 19
Punto24, Platform for Independent Journalism
Amnesty International
ARTICOLO 21
Association of European Journalists (AEJ)
Cartoonists’ Rights Network International (CRNI)
Committee to Protect Journalists (CPJ)
Danish PEN
English PEN
European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)
European Federation of Journalists (EFJ)
Freedom House
Frontline Defenders
German PEN
Index on Censorship
Initiative for Free Expression – Turkey (IFoX)
International Press Institute (IPI)
IPS Communication Foundation/bianet
IFEX – the Global Network Defending and Promoting Free Expression
Norwegian PEN
Osservatorio Balcani e Caucaso Transeuropa (OBCT)
PEN Canada
Reporters Without Borders (RSF)
South East Europe Media Organisation (SEEMO)
Swedish PEN
Turkey Human Rights Litigation Support Project (TSLP)
Wan-Ifra/World Association of News Publishers
