Του Δρ. Παναγιώτη Ν. Σφαέλου∗
Στο προηγούμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της ΕΕ χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα και την Κύπρο να επιβληθούν κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Η ΕΕ ήθελε οπωσδήποτε να επιβάλει κυρώσεις στη Λευκορωσία. Χρειαζόταν λοιπόν την ψήφο της Ελλάδας και της Κύπρου για να το κάνει αυτό. Αν λοιπόν βάζαμε όρο ότι για να ψηφίσουμε υπέρ των κυρώσεων στη Λευκορωσία θα έπρεπε να επιβληθούν κυρώσεις κατά της Τουρκίας, θα είχαμε «στριμώξει» τον Ερντογάν αλλά και τους εταίρους μας στην ΕΕ.
Το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου είναι η νέα μεγάλη ευκαιρία Ελλάδας και Κύπρου: Να συνταχθούμε με τη Γάλλια και να ζητήσουμε κυρώσεις κατά της Τουρκιάς για όσα κάνει στην Κύπρο, στο Αιγαίο, στη Λιβύη και στην Αρμενία. Οι συγκύριες είναι υπέρ μας, καθώς οι σχέσεις Γαλλίας και Τουρκίας είναι στα ναδίρ με τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν να επιτίθεται ανοικτά στην Τουρκία και να απειλεί την Άγκυρα ακόμα και με διακοπή της σύνδεσης της με την ΕΕ. Όπως έγραψε ο Μακρόν στον λογαριασμό του στο twitter: «Δεν θα παραδοθούμε ποτέ. Σεβόμαστε την διαφορετικότητα σε πνεύμα ειρήνης. Δεν αποδεχόμαστε ρητορική μίσους και υπερασπιζόμαστε την αντιπαράθεση σε πλαίσια λογικής. Θα είμαστε πάντα με την πλευρά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των ηθικών αξιών». Να θυμίσουμε ότι ο Τούρκος Πρόεδρος δήλωσε: «Το άτομο που διοικεί τη Γαλλία έχασε το δρόμο του. Μιλάει για τον Ερντογάν όλη την ημέρα. Κοίταξε πρώτα τον εαυτό σου και που πηγαίνεις …. Αυτός [ο Μακρόν] είναι περιστατικό και ότι πρέπει πραγματικά να εξεταστεί (ιατρικά) …. Ποιο είναι το πρόβλημα αυτού του ατόμου που λέγεται Μακρόν με τους μουσουλμάνους και το Ισλάμ; Ο Μακρόν χρειάζεται θεραπεία σε ψυχολογικό επίπεδο». Όπως είναι εμφανές ο Ερντογαν έχει χάσει κάθε μέτρο όταν η Τουρκία θέλει να ενταχθεί στην ΕΕ και συμπεριφέρεται με τέτοιον τρόπο. Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Ζοζέφ Μπορέλ καταδίκασε απερίφραστα την λεκτική επίθεση του Ερντογάν προς τον Μακρόν.
Η Τουρκία του Ερντογάν φέρεται επιθετικά και προσπαθεί να εφαρμόσει το νέο-οθωμανικό δόγμα της γαλάζιας πατρίδας. Χρησιμοποιεί ακόμα και τους μετανάστες για τα μεγαλόπνοα σχεδία του αυξάνοντας τις μεταναστευτικές ροές προς την Ελλάδα όποτε αυτό τον εξυπηρετεί για να εκβιάσει την ΕΕ. Ζητά την αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου εις αντάλλαγμα βέβαια της απόσυρσης της τουρκικής στρατιάς του Αιγαίου από τα μικρασιατικά παράλια στην ενδοχώρα. Αυτό σημαίνει ότι τα νησιά μας θα είναι απροστάτευτα και αν γίνει επίθεση θα θέλουμε πολύ χρόνο να στείλουμε στρατεύματα στα νησιά μας, ενώ η Τουρκία θα ήταν σε θέση να επαναφέρει την στρατιά του Αιγαίου από την ενδοχώρα άμεσα σε πολύ σύντομο χρόνο.
Από το 1974, η Τουρκία κατέχει στρατιωτικά την βόρεια Κύπρο, ένα μέλος της ΕΕ, στην οποία θέλει να ενταχθεί. Έχει παράνομο τουρκικό στρατό κατά παράβαση των ψηφισμάτων των ΟΗΕ. Τώρα ανοίγει παράνομα το παραλιακό μέτωπο της Αμμοχώστου, που ήταν υπό την εποπτεία της Ειρηνευτικής Αποστολής του ΟΗΕ (UNFICYP) επί 46 χρόνια, και απειλεί ανοικτά τον Κυπριακό Ελληνισμό. Υπογράφει παράνομο σύμφωνο με τη Λιβύη παραβιάζοντας την ελληνική υποφαλοκρηοιδα. Κάνει παράνομες έρευνες στο Αιγαίο και στην ΑΟΖ της Κύπρου. Ο νέος ψευδό-ηγέτης των κατεχομένων Ερσίν Τατάρ, ο εκλεκτός του Ερντογάν ήδη απορρίπτει τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία που ήταν η γραμμή μας στο Κυπριακό από το 1977, και μιλάει για δυο κράτη στην Κύπρο, δηλαδή διχοτόμηση.
Υπογράφει ένα παράνομο μνημόνιο με την Λιβύη «εισβάλλοντας» στην Ελληνική ΑΟΖ. Περαιτέρω, η Τουρκία επιτίθεται στην Αρμενία μαζί με το Αζερμπαϊτζάν. Πραγματικά η συμπεριφορά του Σουλτάνου δεν διαφέρει καθόλου από έναν επικίνδυνο δικτάτορα που απειλεί τη ανθρωπότητα αφού διαθέτει και πυρηνικά.
Σε αυτή την δύσκολη πραγματικότητα, τι κάνουμε εμείς; Πως αντιδρούμε; Στη διπλωματία «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου». Συνεπώς, εκμεταλλευόμενοι την τεταμένη σχέση Τουρκίας – Γαλλίας, είναι η κατάλληλη στιγμή για μια συμμαχία με τη Γαλλία. Τα συμφέροντα μας στην Ανατολική Μεσόγειο συγκλίνουν – προς το παρόν τουλάχιστον – και συνεπώς, θα πρέπει να καλλιεργηθεί ένα κλίμα συνεργασίας με τη Γαλλία. Μια συμμαχία με τη Γαλλία θα είναι επίσης υπέρ της χώρας μας μέσα στην ΕΕ ως αντιστάθμισμα στον ηγετικό ρολό της Γερμανίας, ιδιαίτερα μετά την αποχώρηση της Βρετανίας.
Το γνωστό σύνθημα «Ελλάς-Γαλλία Συμμαχία» αντηχεί τις παραδοσιακά καλές σχέσεις των δύο χωρών. Η Γαλλία στάθηκε στο πλευρό μας σε δύσκολες στιγμές από την εποχή της επανάστασης του 1821, καλύτερα από ότι άλλες μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Συνεπώς, έχοντας την ιστορική εμπειρία, μπορούμε να καλλιεργήσουμε μια νέα δυναμική σχέση. Αν θέλουμε να έχουμε μια καλύτερη έκβαση στα ελληνοτουρκικά, πρέπει να προχωρήσουμε σε μια ευρύτερη συνεργασία με τη Γάλλια στη νέα γεωπολιτική αρχιτεκτονική της Μεσογείου. Αυτή η σχέση πρέπει να καλλιεργηθεί ως μια ασπίδα έναντι της Τουρκικής επιθετικότητας. Έτσι θα έχουμε μια ισχυρότερη παρουσία στην ΕΕ, όπου πολλά Κράτη Μέλη λειτουργούν ως δορυφόροι της Γερμανίας. Η Γερμανία έχει σαφώς διαφορετικά συμφέροντα από εμάς και αυτό φαίνεται στο γεγονός ότι η Γερμανία δεν προτίθεται να επιβάλλει κυρώσεις στην Τουρκία. Άλλωστε έχει οικονομικά συμφέροντα στην Τουρκία. Επομένως, δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτα από τη Γερμανία.
Η Γαλλία κάνει αυτό που έπρεπε να είχε κάνει σύσσωμη η ΕΕ απέναντι σε έναν αυταρχικό και επικίνδυνο Σουλτάνο Ερντογάν. Ο Μακρόν υπερασπίζεται τις θεμελιώδεις αξίες της Ευρώπης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης. Εμείς που απειλούμαστε άμεσα από τον Ερντογάν στην γειτονία μας τι κάνουμε; Στη σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου τα ζωτικά μας συμφέροντα είναι σε κίνδυνο καθώς οι εντάσεις συνεχώς κλιμακώνονται. Ελλάδα και Κύπρος έχουν άμεση ανάγκη για συμμάχους, καθώς το Αιγαίο κινδυνεύει να μετατραπεί μια θάλασσα «τουρκικής πειρατέιας», ενώ η Κύπρος βρίσκεται στο έλεος της νέο-οθωμανικής επιθετικότητας. Η Γερμανία και άλλα Κράτη Μελή της ΕΕ δεν δείχνουν να θέλουν να συγκρουστούν ανοιχτά με τον τουρκικό επεκτατισμό. Η Γάλλια μονό μπορεί να μας υποστηρίξει σε αυτή τη συγκύρια. Η κυβέρνηση πρέπει λοιπόν να περάσει σε μια πιο δραστήρια, αυτόφωτη εξωτερική πολιτική και να αναβαθμίσει τις συμμαχίες της, ιδιαίτερα με την Γαλλία που μας συνδέουν πολλά και μπορούμε από κοινού να πάμε ένα βήμα πιο πέρα και να ανασχέσουμε την τουρκική επιθετικότητα.
∗ Ο Δρ. Παναγιώτης Σφαέλος είναι Νομικός, Διεθνολόγος, Δημοσιογράφος, Γ.Γ. Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων (Ελληνικό Τμήμα), Διευθυντής Ερευνών Κέντρου Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ), Διδάκτωρ Ευρωπαϊκού Δικαίου του Πανεπιστημίου Kent, Καθηγητής Σχολής Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας και τ. Καθηγητής του Πανεπιστήμιου Λευκωσίας.
