Το βαρυσήμαντα ανάλαφρο έργο του ΄Ερμαν Έσσε: Ένα χρονολόγιο

Γεννημένος το 1877 στο Καλβ της Βυρτεμβέργης, στη Γερμανία, ο Έρμαν Έσσε απολαμβάνει μέχρι και σήμερα, 60 χρόνια μετά το θάνατό του, σε ηλικία 85 χρονών, ένα status στην παγκόσμια λογοτεχνία εφάμιλλο εκείνου του Γκαίτε, που ελάχιστοι άνθρωποι των γραμμάτων κέρδισαν κατά τον 20^ο αιώνα. Το όνομα του Γερμανο-Σουηδού συγγραφέα είναι συνυφασμένο, τόσο με εκείνο της νουβέλας του, «Ντέμιαν» (1919), όσο και με εκείνο της αλληγορίας του, «Σιντάρτα» (1922), εκείνο του πρωτο-ψυχεδελικού μυθιστορήματός του, «Ο Λύκος της Στέπας» (1927), ή εκείνο του φουτουριστικού του έργου, «Το Παιχνίδι με τις Χάντρες» (1943).

Σαν τον Φραντς Κάφκα και τον Τζέιμς Τζόυς, ο Έσσε διαβάστηκε και αγαπήθηκε εξίσου σε όλο τον κόσμο, ενώ τα διορατικά του σχόλια σχετικά με την επικίνδυνη άνοδο του μιλιταρισμού στη Γερμανία, μια δεκαετία πριν την εγκαθίδρυση του ναζισμού και το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τον έχουν χαρακτηρίσει ως ένα είδος προφήτη. Μαζί, ίσως, με τον Αλμπέρ Καμύ, τον Ζαν-Πολ Σαρτρ και τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, συνεχίζει να έχει τη μεγαλύτερη απήχηση ανάμεσα στο εφηβικό και νεανικό κοινό, αλλά τα έργα του διδάσκονται και σε σχολεία και πανεπιστήμια. Όλα τα βιβλία του Έσσε έχουν ως κοινή θεματολογία την αναζήτηση των κεντρικών τους ηρώων για αυθεντικότητα, αυτογνωσία και πνευματισμό, ανεξάρτητα από την πλοκή ή το συμβολισμό τους.

Γράφει ο Γιώργος Δήμος

Ο πατέρας του Έσσε, Γιοχάνες, ήταν ιεραπόστολος και η μητέρα του τον παντρεύτηκε αφότου πέθανε ο πρώτος της σύζυγος. Χάρη στο επάγγελμα του πατέρα του, αλλά και την πλούσια ιστορία του πολυπολιτισμικού γενεαλογικού του δέντρου (υπήρχαν γερμανοβαλτικές και σουηδοελβετικές ρίζες και ο Έσσε έζησε σε νεαρή ηλικία στην Ινδία, όπου είχε αποσταλεί ο πατέρας του, μέχρι που η οικογένειά του εγκαταστάθηκε τελικά στη Βασιλεία), ο συγγραφέας γνώρισε πολλές διαφορετικές κουλτούρες από πολύ νωρίς και στράφηκε σύντομα στον πνευματισμό.

Σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής, όσο αφορούσε τα παιδιά ευκατάστατων οικογενειών, ο Έσσε μελέτησε πολλές ξένες γλώσσες, μεταξύ των οποίων και Λατινικά. Αρχικά, στόχος της οικογένειάς του ήταν να σπουδάσει θεολογία, όμως όταν αναγκάστηκε να παρακολουθήσει το Ευαγγελικό Θεολογικό Σεμινάριο στο μοναστήρι του Μάουλμπρον, εκείνος το έσκασε ύστερα από επτά μήνες και έκανε απόπειρα αυτοκτονίας.

Το συμβάν αυτό οδήγησε τον νεαρό τότε Έσσε σε νευρολογική κλινική, από την οποία βγήκε αποθεραπευμένος σε λιγότερο από τέσσερις μήνες. Ανήσυχο πνεύμα και πάντα με μια ροπή προς την περιπέτεια, ο μέλλον συγγραφέας έκανε σχέδια να φύγει για τη Βραζιλία, ενόσω δούλευε κοντά στον πατέρα του στο Καλβ. Η καλλιτεχνική του φλέβα άρχισε ήδη να εκδηλώνεται από τα τέλη της δεκαετίας του 1890 και τα πρώτα του μυθιστορήματα κυκλοφόρησαν τότε, με μικρή αρχικά απήχηση. Παράλληλα, αρθρογραφούσε και στην εφημερίδα Allgemeine Schweizer Zeitung.