Ο Γουλιέλμος του Όκαμ (1285-1347), ήταν φραγκισκανός μοναχός του Μεσαίωνα, Άγγλος στην καταγωγή από το Σάρρευ, με σπουδές στην Οξφόρδη. Πολύ σύντομα η λοξοδρομική του στάση από τα σκοταδιστικά ειωθότα, τον οδήγησε ενώπιον του παπικού δικαστηρίου της εποχής για να καταδικαστεί για το ανορθόδοξο σχόλιό του για το έργο «Γνώμες του Πέτρου Λομβάρδου». Ευτυχώς κατέφυγε στην αυλή του ομοϊδεάτη Λουδιβίκου Δ’, ο οποίος ήταν ο αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και είχε εξίσου έντονες διαφορές με τον Πάπα. Ο Όκαμ τελικά αφορίστηκε από τον Πάπα με συνέπεια να μην καταφέρει ποτέ να μεταλαμπαδεύσει από την έδρα του καθηγητή στα επιφανή πανεπιστήμια τις θεωρίες του, εντούτοις δεν πτοήθηκε και χάρη στην πνευματική του σκευή ανέπτυξε τις φιλοσοφικές του και θεολογικές του μελέτες από το καταφύγιο της αυλής του Λουδοβίκου, ασκώντας σημαντική επιρροή και αποκτώντας προοδευτικά όλο και περισσότερους οπαδούς.
Γράφει ο Σωτήρης Χάιδας
Ευρέως γνωστός για την επιστημονική θεωρία ή αλλιώς αρχή της οικονομίας του «Ξυραφιού του Όκαμ», του αποδίδεται η διατύπωση η οποία κοντολογίς αναφέρει ότι σε ένα πρόβλημα που προκύπτει, η πιο ευλογοφανής και απλή απάντηση είναι και η σωστή, υπονοώντας ότι ο περιττός πολλαπλασιασμός των οντοτήτων δεν χρειάζεται, καθώς είναι σπατάλη χρόνου και ενέργειας. Πιο απλά, για να εξηγήσει κανείς κάτι αρκεί να χρησιμοποιήσει την κοινή λογική που πηγάζει ορθολογικά από τα δεδομένα της εκάστοτε συνθήκης και δεν υπάρχει λόγος για περαιτέρω εικασίες που απομακρύνονται από το αρχικό προφανές και προσθέτουν παραπανίσιο χρόνο.
Παρόλο που αυτή η θεωρία είναι γενική, αποτελεί θεμελιώδη κανόνα στην μεθοδολογία της επιστήμης και χωρίς αυτήν η ίδια απλώς δεν υφίσταται εξαιτίας των άπειρων θεωριών και εξηγήσεων που θα συσκότιζαν την όποια προσπάθεια εναποθέτοντας κόπο και συνεπώς σπατάλη πολύτιμου χρόνου, οδηγώντας τελικά σε απραξία. Η επιστημονική του αυτή προσέγγιση είναι στην ουσία μια εξαιρετική συμβουλή, μολονότι τις θεολογικές αλήθειες μπορούμε κατά τη γνώμη του να τις συλλάβουμε μόνο μέσα από την πίστη και όχι την λογική. Εκτός από τον Θεό ως αναγκαίο ον που πίστευε ότι ήταν αυταπόδεικτος και είναι αδύνατον να αποδειχθεί η ύπαρξή του, όλα τα υπόλοιπα στο σύμπαν είναι ενδεχομενικά, χρήζουν αιτώδους συνάφειας που να εξηγείται με την λογική και μπορεί να επαληθευθεί επαγωγικά ή έστω να αιτιολογείται επαρκώς εμπειρικά.
Διαβάστε τη συνέχεια στο ArtViews.gr
