Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η διαδικτυακή εκδήλωση (webinar) του ΚΕΔΙΣΑ με θέμα: «Βιβλιοπαρουσίαση: Εθνική Ασφάλεια-Μύθοι και Πραγματικότητα» των συγγραφέων Κώστα Πικραμένου και Γεωργίου Κουκάκη- Εκδόσεις Ινφογνώμων-Δευτέρα 12 Ιουνίου 2023

Συντονιστής του webinar ήταν ο Αντιπρόεδρος Δ.Σ. & Δ/ντης Ερευνών του ΚΕΔΙΣΑ Δρ. Παναγιώτης Σφαέλος.

Ομιλητές  ήταν: ο Γεώργιος Κουκάκης (Συγγραφέας, Ανώτερος Αξιωματικός του Στρατού Ξηράς και Κύριος Ερευνητής ΚΕΔΙΣΑ) και ο Κώστας Πικραμένος (Συγγραφέας, Διευθυντής Ερευνών της CP Consulting, Εμπειρογνώμων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για θέματα Τουρκίας, Υπηρεσιών Πληροφοριών και Πολιτικού Ισλάμ).

Στην εισαγωγική του ομιλία, ο Ιδρυτής & Πρόεδρος Δ.Σ. του ΚΕΔΙΣΑ Δρ. Ανδρέας Γ. Μπανούτσος τόνισε ότι το ΚΕΔΙΣΑ παρουσιάζει ένα πολύ σημαντικό βιβλίο που αποτελεί πολύτιμη συνεισφορά στην Ελληνική βιβλιογραφία του ειδικού κλάδου των Διεθνών Σχέσεων που αφορά την Πληροφόρηση και την Εθνική Ασφάλεια. Συνεχάρη τους συγγραφείς για την εμπεριστατωμένη ανάλυση και τεκμηρίωση όλων των πτυχών της εθνικής ασφάλειας και ιδιαίτερα για τις ρηξικέλευθες προτάσεις πολιτικής για την δημιουργία μίας αποτελεσματικής Αρχιτεκτονικής Εθνικής Ασφάλειας στην Ελλάδα.

Στην συνέχεια τον λόγο πήρε ο Συγγραφέας, Ανώτερος Αξιωματικός του Στρατού Ξηράς και Κύριος Ερευνητής ΚΕΔΙΣΑ κ. Γεώργιος Κουκάκης ο οποίος ανέλυσε την έννοια της εθνικής ασφάλειας και τους τομείς που αφορά, όπως την εδαφική ακεραιότητα, την κυβερνοασφάλεια, την οικονομική και ενεργειακή ασφάλεια. Στην συνέχεια ο κ. Κουκάκης ανέλυσε συγκριτικά τα συστήματα εθνικής ασφάλειας σε διάφορες χώρες όπως αυτά περιγράφονται στο βιβλίο. Τόνισε ότι τα Συμβούλια Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) είναι συμβουλευτικά όργανα των κυβερνήσεων. Στις ΗΠΑ, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας ιδρύθηκε το 1947. Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας θεωρείται πάντα το «δεξί χέρι» του εκάστοτε Πρόεδρου των ΗΠΑ. Η Ρωσία δημιούργησε το 1992 το Συμβούλιο Ασφάλειας του οποίου προΐσταται ο Γραμματέας Ασφάλειας. Στη Ρωσία, υπάρχει και επιστημονικό συμβούλιο το όποιο εκπονεί σχετικές μελέτες και συμβάλλει στην διαμόρφωση της πολιτικής εθνικής ασφάλειας. Το Ηνωμένο Βασίλειο θέσπισε σχετικά πρόσφατα (το 2010) ΣΕΑ το οποίο διαθέτει Γραμματεία Εθνικής Ασφάλειας. Υπάρχουν και υποεπιτροπές για διάφορα ζητήματα ενώ έχει δημιουργηθεί και εθνικό κέντρο κρίσεων (situation room). Η Κίνα δεν έχει ΣΕΑ αλλά Κεντρική Επιτροπή Εθνικής Ασφάλειας, ένα επιτελείο στο Πολιτικό γραφείο του Κομμουνιστικού Κόμματος, και τοπικές επιτροπές εθνικής ασφάλειας με αντικείμενο τη σωστή λειτουργία του κράτους και του κομμουνιστικού καθεστώτος ανά την επικράτεια. Το δόγμα εθνικής ασφάλειας της Κίνας είναι η ολιστική ασφάλεια και έχουν επίσης ημέρα εθνικής ασφάλειας που αποτελεί και μια προσπάθεια δημιουργίας κουλτούρας εθνικής ασφάλειας. Στη Γαλλία υπάρχει το Συμβούλιο Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας. Η Τουρκία διαθέτει από το 1962 Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Στην Ελλάδα, από το 2019 υπάρχει το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ) το οποίο αντικατέστησε το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ) χωρίς όμως ουσιαστικές δομικές αλλαγές.

Στην συνέχεια, ο Συγγραφέας, Διευθυντής Ερευνών της CP Consulting, Εμπειρογνώμων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για θέματα Τουρκίας, Υπηρεσιών Πληροφοριών και Πολιτικού Ισλάμ,  κ. Κώστας Πικραμένος ανέλυσε την πρόταση του βιβλίου για τη νέα αρχιτεκτονική εθνικής ασφάλειας που πρέπει να δημιουργηθεί στην Ελλάδα. Η προτεινόμενη δομή ασφαλείας θα αποτελείται από 4 πυλώνες: 1) το Πρωθυπουργικό Γραφείο, 2) το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, 3) την Κοινότητα Υπηρεσιών Πληροφοριών (ΚΕΥΑΠ), 4) τα  Υπουργεία και τις Περιφέρειες.

Όπως επισήμανε ο κ. Πικραμένος, το ΚΥΣΕΑ πρέπει να μεταρρυθμιστεί πλήρως. Πρέπει να διαθέτει επιτελείο για να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Πρέπει να υπάρχει Γενική Γραμματεία Εθνικής Ασφάλειας η οποία θα πρέπει να δομηθεί με υποδιευθύνσεις. Επίσης, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα μίνι Συμβούλιο Οικονομικής Ασφάλειας εντός του ΚΥΣΕΑ. Η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) πρέπει να χωριστεί σε δύο υπηρεσίες: την ΕΥΠ και την ΚΥΑΠ (Κεντρική Υπηρεσία Ασφάλειας και Πληροφοριών). Πιο αναλυτικά, η ΕΥΠ θα ασχολείται με: 1) συλλογή πληροφοριών εξωτερικού, 2) μυστική διπλωματία, 3) ενεργητικά μετρά και παραστρατιωτικές επιχειρήσεις (δολιοφθορές κλπ.) ενώ η ΚΥΑΠ θα ασχολείται μόνο με την εσωτερική κρατική ασφάλεια, το διεθνές οργανωμένο έγκλημα, την  αντικατασκοπεία, την οικονομική ασφάλεια και την αντιτρομοκρατία.

Ο κ. Πικραμένος τόνισε ότι η Βουλή των Ελλήνων δεν έχει Επιτροπή Εθνικής Ασφάλειας και τις υποθέσεις αυτές τις διαχειρίζεται η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας κάτι που είναι απαράδεκτο. Οι συγγραφείς προτείνουν την δημιουργία Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας και Πληροφοριών η οποία θα είναι δεκαμελής και οι βουλευτές που θα συμμετέχουν σε αυτή θα περνούν έξι μήνες υποχρεωτική εκπαίδευση για θέματα εθνικής ασφάλειας. Επίσης, προτείνεται και η θέσπιση Εισαγγελέα Εθνικής Ασφάλειας ο οποίος/οποία θα ασχολείται με θέματα που αφορούν την κατασκοπεία, την συνέργεια, τον επαναπροσδιορισμό του κρατικού απόρρητου, την κυβερνοασφάλεια και τις ποινικές δίκες εθνικής ασφάλειας. Πρέπει άμεσα να μπει στο δημόσιο διάλογο η υπόθεση εθνικής ασφάλειας και να υπάρξει και σχετική νομοθετική ρύθμιση.

Σε ερώτηση του Ιδρυτή & Πρόεδρου Δ.Σ. του ΚΕΔΙΣΑ Δρ. Ανδρέα Γ.  Μπανούτσου σχετικά με την εξουσία σύλληψης και επιβολής του νόμου από τις υπηρεσίες πληροφοριών, ο κ. Πικραμένος απάντησε ότι η σημερινή ΕΥΠ δεν έχει αρμοδιότητα συλλήψεων σε αντίθεση με μυστικές υπηρεσίες άλλων χωρών. Ούτε η νέα ΕΥΠ θα έχει αρμοδιότητα συλλήψεων αλλά η ΚΥΑΠ θα μπορεί να έχει αρμοδιότητα συλλήψεων σε συνεργασία με τον εισαγγελέα και τις δικαστικές αρχές. Ωστόσο, η ΕΥΠ θα μπορεί να διοχετεύει πληροφορίες στην ΚΥΑΠ η οποία θα έχει την δυνατότητα συλλήψεων. Σε ερώτηση για το θέμα αν οι επικεφαλής των Υπηρεσιών Πληροφοριών πρέπει να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας με δικαίωμα ψήφου, ο κ. Πικραμένος απάντησε ότι θα πρέπει να παραβρίσκονται στις συνεδριάσεις αλλά πως σε μία δημοκρατία η παρουσία τους θα πρέπει να έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και να μην έχουν δικαίωμα ψήφου το οποίο θα πρέπει να περιορίζεται για τα αιρετά κυβερνητικά στελέχη που συμμετέχουν στο ΣΕΑ.  Στη συνέχεια ο Ιδρυτής & Πρόεδρος Δ.Σ. του ΚΕΔΙΣΑ Δρ. Ανδρέας Γ.Μπανούτσος ανέφερε ότι είναι επικίνδυνο για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα να «ασφαλειοποιούνται» (securitization) συνέχεια νέα πεδία της κοινωνικής ζωής (π.χ. περιβάλλον, υγεία) και πως ένα κράτος δικαίου δεν πρέπει με πρόσχημα την ασφάλεια να περιορίζει τις ελευθερίες των πολιτών.

Σε ερώτηση του Αντιπρόεδρου Δ.Σ. & Αντιπρόεδρου του ΚΕΔΙΣΑ Δρ. Παναγιώτη Σφαέλου για τον Εισαγγελέα Εθνικής Ασφάλειας, ο κ. Πικραμένος είπε ότι ο λόγος θέσπισης μιας τέτοιας θέσης είναι ότι τα θέματα ασφάλειας έχουν ειδική βαρύτητα και το έργο του εισαγγελέα θα πρέπει να υποστηρίζεται από μία Γραμματεία όπως στη Γαλλία που διαθέτει 30 με 40 στελέχη.

Σε ερώτηση της Αναλύτριας του ΚΕΔΙΣΑ κας Χαράς Θωμοπούλου για την αιτία μεταφοράς της κυβερνοασφάλειας από την ΕΥΠ στο ΓΕΕΘΑ, οι συγγραφείς του βιβλίου απάντησαν ότι αυτό γίνεται για λογούς τεχνογνωσίας και εξοπλισμού που κατέχουν οι Ένοπλες Δυνάμεις.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με μια τοποθέτηση του κ. Κώστα Πικραμένου για το θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης και τόνισε ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιείται η μειονότητα για  μικροπολιτικούς σκοπούς που δημιουργούν εθνικούς κινδύνους.