Το Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων-ΚΕΔΙΣΑ διοργάνωσε με μεγάλη επιτυχία την διαδικτυακή εκδήλωση (webinar) με θέμα: «Ο Παγκόσμιος Γεωπολιτικός και Γεωοικονομικός Ανταγωνισμός το 2024: Οι προκλήσεις για το 2025» την Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2024.
Ομιλητές ήταν: ο Δρ. Κωνσταντίνος Γρίβας (Καθηγητής Γεωπολιτικής και Σύγχρονων Στρατιωτικών Τεχνολογιών στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων), ο Δρ. Φλώρος Φλούρος (Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου), ο Δρ. Βασίλειος Κάππης (Διεθνολόγος – πρώην Αναπληρωτής Διευθυντής και Ανώτερος Λέκτορας στο Κέντρο Σπουδών Ασφαλείας και Πληροφοριών του Πανεπιστημίου του Μπάκιγχαμ) και ο Δρ. Κωνσταντίνος Βέργος (Αναπληρωτής Καθηγητής Χρηματοοικονομικών & Διεθνούς Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ). Συντονιστής του webinar ήταν ο Δρ. Παναγιώτης Σφαέλος (Αντιπρόεδρος Δ.Σ. & Δ/ντης Ερευνών ΚΕΔΙΣΑ – Αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και Γενικός Γραμματέας του Ελληνικού Τμήματος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων)
Την εκδήλωση άνοιξε ο Δρ. Ανδρέας Γ. Μπανούτσος (Ιδρυτής & Πρόεδρος Δ.Σ. ΚΕΔΙΣΑ) με την εισαγωγική του ομιλία στην οποία ανέφερε ότι το 2024 ο Παγκόσμιος Γεωπολιτικός Ανταγωνισμός μεταξύ Δύσης και Ανατολής συνεχίστηκε με μεγαλύτερη ένταση στα μέτωπα της Ουκρανίας και της Μέσης Ανατολής, τα κράτη-μέλη των BRICS ενέτειναν τις προσπάθειες για την αποδολαριοποίηση και την οικοδόμηση ενός εναλλακτικού διεθνούς οικονομικού συστήματος, ενώ στις ΗΠΑ η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην Προεδρία δημιουργεί νέες ελπίδες αλλά και κινδύνους για την παγκόσμια ασφάλεια και την διεθνή οικονομία. Το 2024 λίγο πριν εκπνεύσει μας επιφύλαξε τις δραματικές εξελίξεις στη Συρία με την πτώση του καθεστώτος Άσαντ και την κατάληψη της εξουσίας από φιλότουρκους Τζιχαντιστές. Οι προκλήσεις για το 2025 είναι πολλές με σημαντικότερη ίσως το ποιες θα είναι η εξελίξεις στο μέτωπο της Ουκρανίας όπου όλοι οι διεθνείς παίκτες αναμένουν με μεγάλο ενδιαφέρον το σχέδιο του νέου Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για μία ειρηνευτική επίλυση της αιματηρής σύγκρουσης. Σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι ο Ρωσο-Ουκρανικός πόλεμος πρέπει να τερματιστεί καθώς πέρα από μία μεγάλη ανθρωπιστική τραγωδία για τον Ουκρανικό λαό αποτελεί και μία εστία γεωπολιτικής έντασης η οποία φθείρει οικονομικά την Ευρώπη ενώ ο κίνδυνος μίας ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης και επέκτασης του πολέμου στην Ευρώπη με μία απευθείας σύγκρουση ΝΑΤΟ-Ρωσίας δεν είναι αμελητέος. Για αυτό οι αντιμαχόμενες πλευρές Ρωσία και Ουκρανία θα πρέπει να καθίσουν το συντομότερο δυνατό στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να προχωρήσουν σε αμοιβαίες υποχωρήσεις και επώδυνους συμβιβασμούς προκειμένου να επιτευχθεί μία ειρηνευτική συμφωνία. Ιδιαίτερο προβληματισμό και ανησυχία προκαλεί και το γεγονός της επικαιροποίησης του πυρηνικού δόγματος της Ρωσίας η οποία έχει κατεβάσει τον πήχη για την χρήση πυρηνικών όπλων και για τον λόγο αυτό θα ήταν φρόνιμο όπως ανέφερε και ο εκλεγμένος Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ η απερχόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ και ορισμένα ΝΑΤΟικά κράτη όπως για παράδειγμα η Βρετανία και η Γαλλία να απέχουν από την κλιμάκωση του πολέμου επιτρέποντας στην Ουκρανία την χρήση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς βαθειά μέσα σε Ρωσικό έδαφος.
Ο Καθηγητής Γεωπολιτικής και Σύγχρονων Στρατιωτικών Τεχνολογιών στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων Δρ. Κωνσταντίνος Γρίβας ξεκίνησε την ομιλία του λέγοντας ότι με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται, ο κίνδυνος ενός πυρηνικού πολέμου είναι υπαρκτός. Σύμφωνα με τον Δρ. Γρίβα σε γεωπολιτικό επίπεδο τείνουμε να κινούμαστε προς έναν διπολικό κόσμο με την ευρωατλαντική Δύση από τη μια μεριά και μια ευρασιατική συσπείρωση από την άλλη. Στο γεωοικονομικό επίπεδο όμως έχουμε έναν πολυπολικό κόσμο καθώς η ενιαία Δύση δεν υφίσταται αφού οι ΗΠΑ έχουν έναν επαυξημένο προστατευτισμό, ο οποίος θα ενταθεί επί Τραμπ, ενώ η Ευρώπη έχει απομονωθεί ενεργειακά από τη Ρωσία η όποια μαζί με το Ιράν τροφοδοτούν την Κίνα με ενέργεια και κρίσιμες πρώτες ύλες με ευνοϊκούς όρους. Συνεπώς, η ΕΕ κινδυνεύει να εγκλωβιστεί ανάμεσα στις συμπληγάδες πέτρες των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας και να οδηγηθεί σε μια πρωτοφανή οικονομική και τεχνολογική απαξίωση.
Όπως ανέλυσε, πολλοί νομίζουν ότι η Κίνα είναι μια οικονομία περιορισμένων δυνατοτήτων, μια βιομηχανία που αντιγράφει προϊόντα και μια φτωχή κοινωνία. Αυτό δεν ισχύει. Η Κίνα – ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα – είναι μια πλούσια κοινωνία που μοιάζει περισσότερο με την Ελβετία παρά με την Ελλάδα. Σε κρίσιμους βιομηχανικούς τομείς μάλιστα βρίσκεται κοντά στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ιαπωνία. Στην τεχνητή νοημοσύνη και την ρομποτική έχει τις βάσεις για να ξεπεράσει τις άλλες δυνάμεις. Η Κίνα δεν έχει εμμονές και φοβίες περί τεχνητής νοημοσύνης όπως η Δύση ενώ έχει πρόσβαση και στα big data. Περαιτέρω, με τον αποκλεισμό της Ρωσίας από τη Δύση, η Κίνα έχει προνομιακή πρόσβαση στις ανεξάντλητες ενεργειακές πηγές της Ρωσίας. Η Κίνα είναι μια κολοσσιαία αγορά η οποία αν κλείσει, τότε η Ευρώπη θα έχει τεράστιο πρόβλημα καθώς δεν θα μπορεί να εξάγει τα αυτοκίνητα της και άλλα βιομηχανικά προϊόντα στην Κίνα με τραγικά αποτελέσματα.
Ο Δρ. Γρίβας τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία ώστε να χτιστεί μια νέα σχέση της Δύσης με την Ρωσία και να σπάσει ο άξονας Ρωσίας – Κίνας. Έτσι, η ΕΕ θα τροφοδοτείται με υδρογονάνθρακες από τη Ρωσία οι οποίοι θα είναι σημαντικοί για μια 20ετια ακόμα πάρα την πράσινη μετάβαση που έχει ξεκινήσει. Μετά από τα γεγονότα στη Συρία, η Ελλάδα είναι η μόνη σταθερή χώρα στην περιοχή που ανήκει στις Δυτικές δομές, έχει καλές σχέσεις με την Κίνα και αποτελεί γεωοικονομικό κόμβο στον δρόμο του μεταξιού. Συνεπώς, η Ελλάδα αποτελεί σταθεροποιητικό παράγοντα σε σχέση με την Τουρκία η οποία καθίσταται ανεξέλεγκτη.
Σύμφωνα με τον κ. Γρίβα, φτάνουμε στο τέλος μιας περιόδου τουλάχιστον 500 ετών όπου η Ευρωγενής Δύση είχε το πάνω χέρι στις διεθνείς εξελίξεις καθώς νέες ηγέτιδες δυνάμεις αναδύονται. Η Ευρώπη είναι στην δυσχερέστερη θέση στον παγκόσμιο γεωοικονομικό ανταγωνισμό και χρειάζεται μια νέα αρχιτεκτονική στην οποία η Ελλάδα θα μπορούσε να παίξει έναν πολύ σημαντικό ρόλο.
Ο Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου Δρ. Φλώρος Φλούρος ανέφερε ότι με τον Τραμπ θα αλλάξουν όλες οι παράμετροι του διεθνούς γεωπολιτικού και γεωοικονομικού οικοδομήματος. Θα υπάρχει πιο έντονος προστατευτισμός και απομονωτισμός λόγω της πολιτικής «America first». Σε αυτό το πλαίσιο, θα ενισχυθεί η πολυπολικότητα και ίσως ευνοηθεί εμπορικά και η ΕΕ. Η μείωση του εμπορίου ανάμεσα στις ΗΠΑ και τις υπόλοιπες χώρες θα οδηγήσει σε επιστροφή κεφαλαίων στις ΗΠΑ. Οι δασμοί που θα μπουν στα κινεζικά προϊόντα στις ΗΠΑ θα ανακατευθύνουν τις κινεζικές εξαγωγές προς την Ευρώπη που ήδη έχει οικονομική κρίση. Η μαζική εισροή νέων κινέζικων προϊόντων σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές θα δημιουργήσουν πρόβλημα στις ευρωπαϊκές βιομηχανίες. Ήδη έχουν ξεκινήσει μαζικές απολύσεις σε γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες. Στην εξωτερική πολιτική, ο Τραμπ θα προσπαθήσει να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία με διατήρηση των κατεκτημένων εδαφών από την Ρωσία. Ο Τραμπ ενδέχεται να αποδυναμώσει το ΝΑΤΟ κάτι που βέβαια βολεύει την Ελλάδα η οποία δαπανά 2-3% του ΑΕΠ σε αμυντικές δαπάνες αλλά δεν εξυπηρετεί τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες που έχουν χαμηλές αμυντικές δαπάνες (κάτω του 2%). Στην Συρία είναι γνωστό ότι τα νήματα κινούνταν από την Τουρκία και οι πρώην τρομοκράτες που ανέτρεψαν τον Άσαντ έγιναν τώρα συνομιλητές της Δύσης. Η Συρία προσέφερε πρόσβαση στη Μεσόγειο στο Ιράν και την Ρωσία. Τώρα ο άξονας Ρωσίας-Ιράν-Συρίας τίθεται υπό αμφισβήτηση καθώς η Τουρκία ήταν πίσω από την ανατροπή του φιλορώσου Άσαντ και παύει να θεωρείται πλέον ο έμπιστος συνομιλητής τους. Η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας πρέπει να διατηρηθεί με κάθε τρόπο καθώς η Τουρκία εποφθαλμιά εδάφη της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ο Διεθνολόγος – πρώην Αναπληρωτής Διευθυντής και Ανώτερος Λέκτορας στο Κέντρο Σπουδών Ασφαλείας και Πληροφοριών του Πανεπιστημίου του Μπάκιγχαμ Δρ. Βασίλειος Κάππης τόνισε ότι το ισχυρότερο χαρακτηριστικό για το 2025 στη Δύση θα είναι η πολιτική και ιδεολογική πόλωση στο εσωτερικό των κρατών και των κοινωνιών. Η Γαλλία και η Γερμανία ήδη βιώνουν μια πρωτοφανή κρίση ενώ στις ΗΠΑ οι Δημοκρατικοί υπέστησαν συντριβή στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές. Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε μια τάση φτωχοποίησης και ανασφάλειας της μεσαίας τάξης στις Δυτικές χώρες εξαιτίας της μεγέθυνσης του δημοσίου τομέα και του προστατευτισμού επαγγελματικών κλάδων, μια αλλοπρόσαλλη ενεργειακή πολιτική, μια ψεύτικη ενεργειακή μετάβαση προτού καν οι «πράσινες» μορφές ενέργειας παρέχουν μια πραγματική εναλλακτική επιλογή, μια διαβρωτική «woke» ατζέντα του ακραίου δικαιωματικού που έχει κουράσει ακόμα και κεντρώους μετριοπαθείς ανθρώπους. Η νέα προεδρία Τραμπ θα δώσει τον τελειωτικό χτύπημα στις παραπάνω πολιτικές τάσεις. Σε οικονομικό επίπεδο παρατηρείται μια τάση ανεξέλεγκτης αύξησης του πληθωρισμού που άρχισε από την πανδημία και μετά με εκτύπωση χρήματος χωρίς αντίκρισμα αυξάνοντας τα χρέη των κρατών πλήττοντας την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Μέχρι το 2008 η ΕΕ είχε ΑΕΠ ίσο με των ΗΠΑ ενώ σήμερα οι ΗΠΑ έχουν 50% μεγαλύτερο ΑΕΠ από την ΕΕ. Η ΕΕ βιώνει μια βαθειά διαρθρωτική κρίση καθώς δεν παράγει γνώση και τεχνολογία ενώ προτιμάει να διατηρεί κεκτημένα όπως το κοινωνικό κράτος μέσω των μεγάλων δημοσίων δαπανών ενώ μαστίζεται και από μια δημογραφική κρίση. Η μετανάστευση δεν βοηθάει διότι η ΕΕ έχει ανάγκη από εξειδικευμένο προσωπικό στην υψηλή τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη. Τα επόμενα χρόνια θα έχουμε τεχνητή νοημοσύνη στην αγορά εργασίας της Δύσης και οι κυβερνήσεις δεν είναι έτοιμες για αυτό. Η τεχνητή νοημοσύνη θα μειώσει το εργατικό δυναμικό και οι κοινωνικές εντάσεις θα είναι ισχυρότατες.
Σε γεωπολιτικό επίπεδο, ο Δρ. Κάππης εκτιμάει ότι θα υπάρξει απομονωτισμός των ΗΠΑ με λιγότερες στρατιωτικές επεμβάσεις σε άλλες χώρες και ενίσχυση των τοπικών συμμαχιών. Στα Βαλκάνια επικρατεί μια σχετική ηρεμία ενώ στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχει ανασχεδιασμός του χάρτη από τις ίδιες τις εθνοτικές ομάδες της περιοχής. Οι εξελίξεις δεν είναι θετικές για τον Ελληνισμό στη Μέση Ανατολή διότι σβήνεται μια μακρόχρονη παρουσία του Χριστιανισμού σε χώρες όπως ο Λίβανος, η Αίγυπτος, η Σύρια και το Ιράκ ενώ μπαίνουν κυβερνήσεις ελεγχόμενες από εξωτερικούς παράγοντες. Κράτη της Μέσης Ανατολής όπως η Συρία και το Ιράκ έχουν καταρρεύσει ενώ η Τουρκία προσπαθεί να αναστήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Είναι ορατός ο φόβος αναγνώρισης των κατεχομένων της Κύπρου από την νέα κυβέρνηση της Συρίας και την συνεπακόλουθη ανακήρυξη παράνομης ΑΟΖ. Η Ελλαδική και η Κυπριακή πολιτική ηγεσία πρέπει να ανησυχούν καθώς η Τουρκία προσβλέπει σε αύξηση της επιρροής της στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή. Μια θετική εξέλιξη είναι ότι η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν συμπεριληφθεί σε σημαντικά ενεργειακά projects που θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε προς όφελος μας στο μέλλον.
Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Χρηματοοικονομικών & Διεθνούς Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ Δρ. Κωνσταντίνος Βέργος ανέφερε ότι μπαίνουμε σε μια νέα εποχή αναστροφής της παγκοσμιοποίησης όπου το κάθε κράτος θα έχει τη δική του στρατηγική. Η νέα εποχή θα είναι πιο συγκρουσιακή σε σχέση με την προηγουμένη περίοδο. Στην πρώτη θητεία ο Τραμπ είχε μαζί του ανθρώπους του βαθέως κράτους ενώ τώρα βάζει κυρίως ανθρώπους του αποκλειστικά δικού του περιβάλλοντος. Στο επόμενο διάστημα θα υπάρξει μια πολιτική προσανατολισμένη στη μείωση της δύναμης των πολυεθνικών εταιρειών οι οποίες θα πρέπει προσαρμοστούν στη νέα ηγεσία Τραμπ ή να φύγουν από τις ΗΠΑ. Ένα παράδειγμα είναι η απαγόρευση του TikTok στις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ έχουν στο στόχαστρο την Κίνα και θα ελέγχουν τα ανακυκλώσιμα προϊόντα ώστε να μην πηγαίνουν στη Κίνα αλλά σε περιοχές ελεγχόμενες από τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ θα θεωρούν τις άλλες δυνάμεις ως κίνδυνο για τα στρατηγικά του συμφέροντα. Γενικώς, κατά τη νέα θητεία Τραμπ δεν θα έχουμε νέους πολέμους που θα είχαμε αν επανεκλέγονταν οι Δημοκρατικοί. Θα ενισχυθούν οι εθνικές βιομηχανίες και η μεσαία τάξη που είχε πληγεί από την παγκοσμιοποίηση. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Βέργο οι συγκρούσεις δεν πρόκειται να σταματήσουν καθώς νέες δυνάμεις θα διεκδικούν νέες αγορές.
Σε ερώτηση του Ιδρυτή & Προέδρου Δ.Σ. του ΚΕΔΙΣΑ Δρ. Ανδρέα Γ. Μπανούτσου για την επόμενη μέρα στη Συρία, ο Δρ. Φλώρος Φλούρος είπε ότι ο μεγάλος χαμένος είναι το Ιράν καθώς ο σιιτικός άξονας που ξεκινούσε από το Ιράν, διαπερνούσε τη Συρία και κατέληγε στην Χεζμπολάχ στον Λίβανο δεν υφίσταται πια. Χαμένη είναι και η Ρωσία η οποία ίσως δεν καταφέρει να κρατήσει ούτε τις ναυτικές της βάσεις δημιουργώντας έτσι ένα κενό που πιθανώς θα καλύψει η Τουρκία, η οποία κάλλιστα μπορεί να κάνει ό,τι έκανε και στην Λιβύη. Το Ισραήλ επίσης βγαίνει κερδισμένο με την επέκταση της κατάληψης στα υψίπεδα του Γκολάν αλλά και πέρα από αυτά σε Συριακό έδαφος. Ο Δρ. Κάππης τόνισε ότι ο το «μακρύ χέρι» του Ιράν έχει πλέον ακρωτηριαστεί. Η μόνη αξιόπιστη απειλή από το Ιράν είναι το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ αλλά και αυτή είναι περιορισμένη. Μετά από την δολοφονία του Κασέμ Σολεϊμανί το 2020, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ ουσιαστικά επιχείρησαν και πέτυχαν σε μεγάλο βαθμό τον ακρωτηριασμό της επιρροής του Ιράν στη Μέση Ανατολή. Χαμένη είναι και η Ρωσία καθώς απώλεσε έναν στενό της σύμμαχο στη Μέση Ανατολή. Ούτε τυχόν ναυτική παρουσία της Τουρκίας στα χωρικά ύδατα της Σύριας θα αντιμετωπιστεί ευνοϊκά από τη Ισραήλ. Υπάρχει και ένας απευκταίος κίνδυνος να ενδυναμωθεί ο άξονας Αγκύρας – Ιερουσαλήμ αλλά σε αυτή τη φάση οι Ισραηλινοί βλέπουν με σκεπτικισμό τις ενέργειες της Τουρκίας. Το Ισραήλ έχει επεκτείνει την επικράτεια του σε μεγάλο βαθμό και ελέγχει μια ζώνη από το Γκολάν μέχρι τα περίχωρα της Δαμασκού. Ο Κουρδικός παράγοντας ίσως επωφεληθεί από τις εξελίξεις με περαιτέρω ενίσχυση των βάσεων των Κούρδων από αμερικανικά στρατεύματα . Σε ότι αφορά την Τουρκία θα δούμε αν οι τζιχαντιστικές ομάδες της Δαμασκού όντως ελέγχονται από την Τουρκία. Ο Δρ. Βέργος πιστεύει ότι η Τουρκία θα προσπαθήσει να εκμεταλλευθεί τις ενεργειακές πηγές της περιοχής καθώς επεκτείνεται στη Συρία. Αν μάλιστα διεκδικήσει περιοχές ελεγχόμενες από Κούρδους ίσως έρθει σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ.
Σε ερώτηση για τα ελληνοτουρκικά, ο Δρ. Κάππης απάντησε ότι σε αυτή τη συγκυρία η Τουρκία είναι απασχολημένη στο μέτωπο της Συρίας διότι οι πλουτοπαραγωγικές πηγές του Ιράκ και της Συρίας έχουν τεραστία σημασία για την «Γαλάζια Πατρίδα» ενώ επιδιώκει και την αντιμετώπιση του Κουρδικού παράγοντα. Στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχει κενό ισχύος καθώς οι ΗΠΑ έχουν μειώσει το αποτύπωμα τους ενώ οι Ευρωπαίοι δεν διαθέτουν τις δυνάμεις για να επέμβουν εκτός ίσως από την Ιταλία και την Γαλλία. Το κενό αυτό θέλει να εκμεταλλευτεί η Τουρκία και το Ισραήλ το οποίο πριν 25 χρόνια είχε ελάχιστη ναυτική παρουσία. Το Ισραήλ σήμερα έχει μια καλή ναυτική δύναμη και αυτό μας συμφέρει. Σε σχέση με την Τουρκία, το καλό σενάριο είναι ότι η Τουρκία θα ασχοληθεί περισσότερο με την Συρία και το κουρδικό ζήτημα και λιγότερο με Ελλάδα και Κύπρο. Το κακό σενάριο είναι η Τουρκία να προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί το κενό ισχύος στη Ανατολική Μεσόγειο και να προσπαθήσει να πλήξει τα ελληνικά συμφέροντα. Ο Δρ. Φλούρος είπε ότι η Τουρκία επιθυμεί να αναθεωρήσει τη Συνθήκη της Λωζάννης και η Τουρκία εννοεί αυτό που λέει.
Σε ερώτηση του Ιδρυτή & Προέδρου Δ.Σ. του ΚΕΔΙΣΑ Δρ. Ανδρέα Γ. Μπανούτσου για το κατά πόσο είναι εφικτή η προσπάθεια αποδολαριοποίησης της διεθνούς οικονομίας από τους BRICS, ο Δρ. Φλούρος είπε ότι οι BRICS προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα εναλλακτικό νόμισμα ως αντίβαρο στο δολάριο. Δεν το βλέπει να γίνεται άμεσα λόγω του γεγονότος ότι μεγάλο μέρος του εξωτερικού χρέους πολλών μελών των BRICS δεν το επιτρέπει. Ο Δρ. Βέργος απάντησε ότι δεν είναι ορατό ένα κοινό νόμισμα για τους BRICS καθώς τα κράτη-μέλη έχουν μεγάλες διαφορές στα νομίσματα τους και στις οικονομίες τους και ίσως αντιμετωπίσουν χειροτέρα προβλήματα από αυτά του Ευρώ. Ωστόσο, είναι πιθανόν στο μέλλον τα κράτη-μέλη των BRICS να επιτύχουν την μείωση των διεθνών συναλλαγών σε αμερικανικό νόμισμα. Ο Δρ. Βέργος εκτιμά ότι το κινεζικό νόμισμα έχει τα εχέγγυα να γίνει το αντίπαλο δέος του δολαρίου. Ο Δρ. Βέργος επισήμανε επίσης ότι είναι ανεπίτρεπτο αυτό που έγινε με την κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας σε Δυτικές τράπεζες με αφορμή την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και πως η Δύση μπορεί να κάνει κάτι ανάλογο και με την Κίνα και πως για αυτό τον λόγο Ρωσία και Κίνα θέλουν να δημιουργήσουν υπό την ομπρέλα των BRICS ένα δικό τους εναλλακτικό διεθνές νομισματικό σύστημα που να μην είναι ελεγχόμενο από την Δύση.
Σε ερώτηση του κοινού για τις σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ κατά τη νέα θητεία Τραμπ, ο Δρ. Φλούρος απάντησε ότι κατά την πρώτη θητεία Τραμπ, όλοι πίστευαν ότι θα είναι φιλικός με την Τουρκία αλλά εντέλει πέταξε την Τουρκία έξω από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35. Ο Τραμπ είναι επιχειρηματίας και κοιτάζει τι συμφέρει οικονομικά τις ΗΠΑ και γι’ αυτό βλέπουμε ότι έχει πολλούς επιχειρηματίες στην κυβέρνηση όπως ο Ελον Μασκ. Ο Δρ. Κάππης τόνισε ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική έχει συνέχεια. Οι ΗΠΑ βλέπουν την Ελλάδα και την Τουρκία ως ένα ενιαίο σύνολο στην Ανατολική Μεσόγειο και συνεπώς το ισχυρότερο μέρος κερδίζει σε προτίμηση, πόρους και πολιτική υποστήριξη. Αυτή η τάση έχει αρχίσει να διαφοροποιείται βέβαια τα τελευταία χρόνια με τους Ελληνοαμερικάνους επιχειρηματίες και το εβραϊκό λόμπυ. Είδαμε το East Med Act για τον αγωγό East Med και την άρση του εμπάργκο όπλων προς την Κύπρο. Βέβαια, ίσως υπάρξει επαναπροσέγγιση ΗΠΑ – Τουρκίας λόγω της αυξημένης παρουσίας της Τουρκίας στη Συρία.
Σε άλλη ερώτηση του Δρ. Ανδρέα Γ. Μπανούτσου για το κατά πόσο είναι πιθανό να υπήρξε κάποιου είδους παρασκηνιακή συμφωνία Ρωσίας-Τουρκίας αναφορικά με την πτώση του καθεστώτος Άσαντ ώστε η Τουρκία να θέσει υπό την επιρροή της την Συρία με πιθανό αντάλλαγμα την αποχώρηση της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ και την ένταξη της στους BRICS , ο Δρ. Κάππης απάντησε ότι αν ισχύει αυτό θα φανεί από το τι θα γίνει με το μέλλον των ρωσικών στρατιωτικών βάσεων στη Συρία. Αν οι βάσεις μείνουν σε ρωσικά χέρια το σενάριο αυτό ίσως να είναι πραγματικό. Σύμφωνα με τον Δρ. Κάππη, η Τουρκία ίσως αποχωρούσε οικειοθελώς από το ΝΑΤΟ μόνο σε περίπτωση άμεσης σύγκρουσης ΝΑΤΟ – Ρωσίας. Σε αυτή την περίπτωση, η Τουρκία θα έπαιζε και πάλι τον ρόλο του «επιτήδειου ουδέτερου». Ο Δρ. Φλούρος εκτιμά ότι δεν υπήρχε κάποια προσυνεννόηση Ρωσίας – Τουρκίας στη Συρία. Τόνισε ότι η Τουρκία δεν θα φύγει από το ΝΑΤΟ διότι θέλει να είναι μέσα και να λαμβάνει μέρος στις αποφάσεις. Ανέφερε επίσης ότι δύσκολα η Τουρκία θα ενταχθεί στους BRICS καθώς η Ινδία διαφωνεί κυρίως λόγω της υποστήριξης της Τουρκίας στο Πακιστάν.
Σε ερώτηση του κοινού σχετικά με το ενδεχόμενο βελτίωσης των ελληνορωσικών σχέσεων μετά τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, ο Δρ. Φλούρος είπε ότι είναι επιφυλακτικός αναφορικά με τις προθέσεις της Ρωσικής πολιτικής ηγεσίας ενώ ο Δρ. Κάππης τόνισε ότι αν λάβουμε υπόψη μας πως οι Ρώσοι «πούλησαν» του Αρμενίους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, οποιαδήποτε ελληνορωσική προσέγγιση θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό χωρίς βεβαία αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε εχθρικές σχέσεις με μια υπερδύναμη όπως η Ρωσία.
