Τo Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων-ΚΕΔΙΣΑ διοργάνωσε με μεγάλη επιτυχία στις 13 Σεπτεμβρίου 2021 διαδικτυακή εκδήλωση (webinar) με θέμα: «Ο Ηγεμονισμός της Τουρκίας και το Κυπριακό». Συντονιστής του webinar ήταν ο Δημοσιογράφος κ. Γιώργος Μιχαηλάρης. Ομιλητές στο πρώτο πάνελ ήταν: ο κ. Σάββας Αναστασιάδης (Βουλευτής ΝΔ Β” Θεσσαλονίκης – Μέλος Διαρκούς Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων & Άμυνας) και ο κ.Κώστας Ζαχαριάδης (Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Β” Αθηνών). Ομιλητές στο δεύτερο πάνελ ήταν: ο κ. Ιωάννης Μπαλτζώης (Αντιστράτηγος ε.α.-Πρόεδρος Δ.Σ. Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών-ΕΛΙΣΜΕ), ο κ. Λάμπρος Τζούμης (Αντιστράτηγος ε.α.) και ο Δρ. Κώστας Γρίβας (Αναπληρωτής Καθηγητής Γεωπολιτικής Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων).
Στην εισαγωγική του ομιλία ο Ιδρυτής & Πρόεδρος Δ.Σ. του ΚΕΔΙΣΑ Δρ. Ανδρέας Γ.Μπανούτσος ανέφερε ότι το webinar είναι επίκαιρο δεδομένου ότι στις 14 Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει η Γενική Συνέλευση (Γ.Σ.) του ΟΗΕ μέσα στο πλαίσιο της οποίας θα συναντηθούν ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη κ. Ερσίν Τατάρ, ενώ και ο Τούρκος Πρόεδρος κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα πραγματοποιήσει ομιλία από το βήμα της Γ.Σ. όπου θα μιλήσει μεταξύ άλλων και για το Κυπριακό. Στη συνέχεια ανέφερε ότι ο ηγεμονισμός της Τουρκίας βαίνει αυξανόμενος αφού πλέον η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται να επανακτήσει την επιρροή της στα εδάφη της πρώην Οθωμανικής αυτοκρατορίας αλλά έχει αυξανόμενες φιλοδοξίες και σε περιοχές όπως στην υποσαχάρια και ανατολική Αφρική, στον Καύκασο, ενώ εσχάτως επιδιώκει να αναλάβει ρόλο και στο Αφγανιστάν μετά την αποχώρηση των Αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων από την περιοχή. Αναφορικά με το Κυπριακό επισήμανε ότι η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να θέσουν «κόκκινες γραμμές», τις οποίες θα πρέπει να υπερασπιστούν και να μην δεχθούν λύσεις τύπου Ανάν ή συνομοσπονδίας που εσχάτως προωθούν κύκλοι του ΟΗΕ και η Βρετανία, η οποία μετά το Brexit έχει συνάψει στενές φιλικές σχέσεις με την Τουρκία του Ερντογάν. Οι «κόκκινες γραμμές» σύμφωνα με την εκτίμηση του Δρ.Μπανούτσου πρέπει να είναι οι εξής: α) απόσυρση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων και των λοιπών ξένων στρατιωτικών δυνάμεων με παραμονή μόνο της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ (UNFICYP), β) κατάργηση του αναχρονιστικού καθεστώτος των εγγυήσεων, γ) Διζωνική-Δικοινοτική Ομοσπονδία στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ο Βουλευτής ΝΔ Β” Θεσσαλονίκης και Μέλος της Διαρκούς Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων & Άμυνας κ. Σάββας Αναστασιάδης ξεκίνησε την ομιλία του λέγοντας ότι σε πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Καντίρ Χας της Κωνσταντινούπολης έδειξε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της ένωσης των κατεχόμενων με την Τουρκία. Η λύση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας έρχεται δεύτερη σε προτιμήσεις ενώ η λύση δύο κρατών κατατάσσεται στην τρίτη θέση. Η διάθεση της Τουρκίας να ηγεμονεύσει στην Κύπρο δεν είναι καινούριο φαινόμενο. Παρενοχλήσεις, αυθαιρεσίες στο θέμα της ΑΟΖ αλλά και στην Αμμόχωστο οδηγούν στην παγίωση του διχασμού κάτι που αποτελεί στόχο της Τουρκίας για οριστική διχοτόμηση της μεγαλονήσου. Όπως τονίζει ο κ.Αναστασιάδης, η Τουρκία επέδειξε ηγεμονισμό ήδη από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια όταν η Κύπρος ζητούσε ανεξαρτησία και ένωση με την Ελλάδα. Την ίδια τάση ηγεμονισμού έδειξε και με την εισβολή του 1974, την αναγνώριση του ψευδοκράτους αλλά και με τις στυγνές δολοφονίες του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού. Το ίδιο έκανε και εσχάτως με την «γαλάζια πατρίδα» και την ΑΟΖ. Εργαλειοποιώντας κυνικά τα παράνομα τετελεσμένα στην Κύπρο, η Τουρκία προωθεί την λύση δύο κρατών και τις δικαιολογεί με βάση τις αποτυχημένες συνομιλίες με αποκορύφωμα εκείνες στο Κραν Μοντανά το 2017.
Η Ελληνική κυβέρνηση και ο Έλληνας Πρωθυπουργός κ.Κυριάκος Μητσοτάκης έχει τονίσει ορθά ότι η λύση του Κυπριακού στη βάση δύο κρατών δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή αφού προσκρούει στις αποφάσεις του ΟΗΕ αλλά και στο Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Οι τουρκικές κινήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο συνιστούν μια νέο-Οθωμανική τάση της Τουρκίας. Σύμφωνα με τον Αχμέτ Νταβούτογλου, η Τουρκία θα πρέπει να έχει επιρροή στην Κύπρο ακόμα και αν δεν υπήρχε ούτε ένας Τούρκος στην Κύπρο. Όπως ανέφερε, ο πάγιος στόχος της Τουρκίας είναι ξεκάθαρος. Θέλει να βάλει πόδι στην Κύπρο ακόμα και με την βούλα της διεθνούς κοινότητας. Συνεπώς, σύμφωνα με τον κ. Αναστασιάδη, μόνο μια λύση στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και των αποφάσεων της ΕΕ μπορεί να κλείσει οριστικά μια ανοικτή πληγή στη καρδιά της Μεσογείου. Η αναγνώριση της κατοχής και η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων είναι μονόδρομος για τη λύση του Κυπριακού.
Ο κ. Αναστασιάδης έκλεισε την ομιλία του λέγοντας ότι ο ηγεμονισμός της Τουρκίας έναντι της Κύπρου είναι σε έξαρση. Ο Ερντογάν επιδιώκει να καθιερώσει την Τουρκία ως ηγεμονική περιφερειακή δύναμη και προστάτιδα των απανταχού μουσουλμάνων. Γι’αυτό, εδώ και χρόνια προσπαθεί να να χειραγωγήσει τον τουρκοκυπριακό πληθυσμό και να τον θέσει υπό τον απόλυτο έλεγχο της Άγκυρας. Η Κύπρος όμως είναι πλέον μια Ευρωπαϊκή χώρα και αυτό είναι μεγάλο πλεονέκτημα προς τη δίκαιη λύση του Κυπριακού ζητήματος.
Ο Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ – Β” Αθηνών κ. Κώστας Ζαχαριάδης ξεκίνησε την ομιλία του αναφερόμενος στην πρόσφατη αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν 20 χρόνια μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001. Τόνισε ότι υπάρχει κίνδυνος οι Ταλιμπάν να γίνουν μια χοάνη υπόθαλψης της τρομοκρατίας. Συνεπώς, πρέπει να ομολογήσουμε ότι ο τρόπος που λειτούργησε η Δύση απέτυχε δραματικά. Σε αυτή την ανακατάταξη δυνάμεων στο Αφγανιστάν και την ευρύτερη περιοχή, η Τουρκία αποκτά ένα γεωστρατηγικό πλεονέκτημα. Η Τουρκία μπορεί να συνομιλήσει με τους Ταλιμπάν και με άλλες δυνάμεις, όπως η Ρωσία, η ΕΕ, οι ΗΠΑ, η Κίνα. Η Τουρκία μετατρέπεται έτσι σε ένα χρήσιμο και αναγκαστικό σύμμαχο. Η Ελλάδα, από την άλλη πλευρά, θέλει ειρήνη και συνεργασία με όλες τις όμορες χώρες αλλά και τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Στη νέα γεωστρατηγική ισορροπία που δημιουργείται, Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να δράσουν ως μέρος της Ευρώπης.
Ο κ. Ζαχαριάδης τόνισε ότι έχουμε κάποιες αρνητικές εξελίξεις στην περιοχή, όπως το Τούρκο-Λιβυκό μνημόνιο, την ρητορική της γαλάζιας πατρίδας, τις ερευνητικές «βόλτες» τουρκικών σκαφών στο Αιγαίο καθώς και τις προκλήσεις στα Βαρώσια. Δυστυχώς, στις εκλογές του ψευδοκράτους κέρδισε ο εκλεκτός της Τουρκίας Ερσίν Τατάρ και έχασε ο μετριοπαθής Μουσταφά Άκιντζι. Συνεπώς, τώρα έχουμε μια νέα ψευδό-ηγεσία που επιδιώκει τον διχασμό. Η πάγια θέση μας πρέπει είναι η λύση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με απόσυρση όλων των κατοχικών στρατευμάτων αλλά και των αναχρονιστικών εγγυήσεων. Η Ελλάδα, η Κύπρος και η ΕΕ πρέπει να πιέσουν διπλωματικά για μια δίκαιη λύση. Σύντομα θα έρθει στη βουλή το θέμα της παραχώρησης των βάσεων στις ΗΠΑ και εκεί θα πρέπει να ζητήσουμε ανταλλάγματα και για το Κυπριακό.
Ο Αντιστράτηγος ε.α. και Πρόεδρος Δ.Σ. του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ) κ. Ιωάννης Μπαλτζώης τόνισε ότι το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής και κατοχής εδάφους μια ευρωπαϊκής χώρας. Η Ανατολική Μεσόγειος και ιδιαίτερα η Κύπρος είναι κόμβος που διασταυρώνονται τα συμφέροντα ποικίλων διεθνών δρώντων. Ο Ερντογάν έχει μεγάλες φιλοδοξίες και επιδιώκει να επαναφέρει τον λεγόμενο «ζωτικό χώρο» της ναζιστικής θεωρίας. Η τουρκική γεωπολιτική αντίληψη βασίζεται σε τρεις παράγοντες, την θρησκεία, τον εθνικισμό και την ιστορία. Η Τουρκία θέλει να γίνει μεγάλη περιφερειακή και πυρηνική δύναμη. Για τον ηγεμονισμό της, η Τουρκίας χρησιμοποιεί τις ένοπλες δυνάμεις, την μετανάστευση και την θρησκεία. Στην στρατηγική της Τουρκίας, κεντρικό ρόλο παίζει η Κύπρος καθώς, όπως λένε οι Τούρκοι, η Κύπρος κατέχει τη θέση σταθερού αεροπλανοφόρου στις θαλάσσιες οδούς σύνδεσης Ευρασίας και Αφρικής. Όπως είπε, η στρατηγική της Τουρκίας στην Κύπρο έχει απώτερο στόχο την αποδυνάμωση του Ελληνισμού και της Ελλάδας. Η κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας μετατρέπει την Κύπρο σε τουρκικό προτεκτοράτο. Η Τουρκία επίσης επιδιώκει την αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου.
Η επεκτατική στρατηγική της Τουρκίας σε βάρος του Ελληνισμού συνεχίζεται και ιδιαίτερα η Κύπρος διατρέχει θανάσιμο κίνδυνο επιβίωσης. Συνεπώς πρωταρχική μερίμνα της Κύπρου και Ελλάδας προπιεί να είναι η ενδυνάμωση της οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος ώστε αν ανταποκριθούμε στις αξιώσεις νίκης σε επικείμενη πολεμική αναμέτρηση. Σε αυτό το πλαίσιο, σημαντικό ρόλο παίζουν οι συμμαχίες, ενώ τάχθηκε και υπέρ της αναβίωσης του ενιαίου αμυντικού δόγματος.
Ο Αντιστράτηγος ε.α. κ. Λάμπρος Τζούμης ανέφερε ότι το Κυπριακό πρόβλημα είναι αποτέλεσμα πολλών υποχωρήσεων από την ελληνική πλευρά. Η Ελλάδα συνεχώς αποστασιοποιείται από τις υποχρεώσεις της στην Κύπρο. Διαχρονικά η Άγκυρα επιδιώκει την αποκοπή του κυπριακού ελληνισμού από την Ελλάδα. Επεσήμανε τον αρνητικό ρόλο της Βρετανίας στο Κυπριακό με την εφαρμογή της πολιτικής του «διαιρεί και βασίλευε». Η Βρετανία δεν θέλει τη λύση του Κυπριακού γιατί φοβάται μην χάσει τις στρατιωτικές της βάσεις και την επιρροή της στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι διάφορες λύσεις του Κυπριακού που έχουν προταθεί κατά καιρούς είναι η μια χειρότερη από την προηγούμενη.
Ο ηγεμονισμός της Τουρκίας είναι δεδομένος και γι’αυτό εξοπλίζεται δυναμικά. Έχει ισχυρά πυραυλικά συστήματα με μεγάλο βεληνεκές. Έχει επίσης τη δυνατότητα λήψης πυρηνικών από το Πακιστάν, ώστε να γίνει πυρηνική δύναμη. Επίσης, η Τουρκία έχει αποκτήσει βάσεις σε διάφορα στρατηγικά σημεία της υφηλίου. Η Τουρκίας θέλει να ελέγξει το ζωτικό χώρο Ελλάδας και Κύπρου. Αναφέρθηκε στις προκλήσεις της Τουρκίας στην Κυπρο και ιδιαίτερα την λύση δυο κρατικών οντοτήτων. Η συνομοσπονδία είναι λανθασμένη λύση καθώς δίνει ξεχωριστή νομική οντότητα σε κάθε κρατίδιο. Η Κύπρος αν προχωρήσει μία τέτοια λύση θα γίνει δυστυχώς κράτος δορυφόρος της Τουρκίας.
Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Γεωπολιτικής της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων Δρ. Κώστας Γρίβας ανέφερε ότι το σημερινό διεθνές σύστημα μετασχηματίζεται προς ένα διπολικό σύστημα Ευρασία και Ωκεάνιες δυνάμεις της Δύσης. Η Ελλάδα, η Κύπρος και η Τουρκία βρίσκονται στο σημείο επαφής των δύο πόλων. Αλλά το σύστημα είναι ακόμα ρευστό και εξελίσσεται. Το μονό που ξέρουμε είναι ότι έχει τελειώσει ο μονοπολικός Αμερικανοκεντρικός πλανήτης. Οι ΗΠΑ ύστερα από την ταπεινωτική τους ήττα στο Αφγανιστάν βρίσκονται σε ακραία μετάλλαξη γεωπολιτικής ταυτότητας. Ούτε η Ρωσία ούτε η Κίνα μπορούν να λειτουργήσουν ως διάδοχοι των ΗΠΑ. Η Κίνα έχει πολλές τρωτότητες και δεν μπορεί να λειτουργήσει ως παγκόσμιος ηγεμόνας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία προσπαθεί να πλασαριστεί ως περιφερειακή δύναμη συνεργαζόμενη με άλλες χώρες όπως το Πακιστάν. Η Τουρκία προσπαθεί να γίνει συντονιστής ανάμεσα στην Ευρασία και την Δύση. Μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, η Τουρκία εμφανίζεται ως ο «αναπνευστήρας» της Δύσης στην περιοχή.
Η Τουρκία λοιπόν επιδιώκει να κυριαρχήσει στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Αν η Τουρκία θέσει υπό έλεγχο την Κύπρο και τη θαλάσσια ζώνη της, η Τουρκία θα γίνει κομβική δύναμη και θα θέσει το Ισραήλ και την Αίγυπτο σε αναγκαστική σύμπλευση αδρανοποιώντας τις χώρες αυτές. Η Τουρκία φοβάται όμως ότι η Ελλάδα και η Κύπρος θα σταθούν εμπόδιο στα σχέδια της. Έτσι, είναι ζωτικής σημασίας για την Τουρκία να δημιουργήσει μια «τάφρο» ανάμεσα σε Ελλάδα και Κύπρο. Επιδιώκει να ακρωτηριάσει την Ελλάδα και να εξουδετερώσει την Κύπρο. Υπάρχει μια γεωπολιτική ασυμμετρία με την Τουρκία σε Αθήνα και Λευκωσία. Η Τουρκία «παίζει» στη παγκόσμια σκακιέρα ενώ εμείς προσπαθούμε να ταυτιστούμε με τη Δύση και δεν κάνουμε πολυμερή διπλωματία. Με τη Ρωσία δεν έχουμε καμία προσέγγιση. Με την Κίνα επίσης δεν έχουμε καμιά παραγωγική σχέση. Ούτε οι σχέσεις με τη Γαλλία, το Ισραήλ και την Ινδία έχουν προχωρήσει. Η Ελλάδα δεν «παίζει» στην ευρασιατική σκακιέρα.
Όπως τόνισε ο Δρ. Γρίβας, η Ελλάδα δεν εξασκεί ούτε τα δικαιώματα που έχει από το διεθνές δίκαιο και μετατρέπεται αυτοβούλως σε προτεκτοράτο. Η πολιτική μας στο Αιγαίο επηρεάζει την Κύπρο. Σε αντίθεση με την Τουρκία, την Κύπρο την θεωρούμε βαρίδι αντί για γεωπολιτικό πλεονέκτημα. Ο Δρ. Γρίβας υπογράμμισε την ανάγκη ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος και της συμμετοχής της χώρας μας στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα.
Η εκδήλωση έκλεισε με τα συμπεράσματα από τους ομιλητές οι οποίοι κατέληξαν ότι η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει μεγαλύτερη αποτρεπτική ισχύ και να μην δεχτεί τετελεσμένα στο Κυπριακό.
Πηγή: Kedisa.gr
