Γράφει ο Δρ. Χρήστος Ζιώγας*, Μέλος Επιστημονικής Επιτροπής ΚΕΔΙΣΑ

 

Η προτροπή του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών -Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τουρκία και Ουζμπεκιστάν- να δοθεί το Νόμπελ Ειρήνης στον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, προφανώς ήταν τουρκικής εμπνεύσεως και θα αποτελούσε μάλλον ανάξιας λόγου απόφαση, αν δεν είχε ακολουθήσει η συμπόρευση του Πακιστάν και εσχάτως η πρόταση της Ουγγρικής Κυβέρνησης να προκρίνει την συγκεκριμένη υποψηφιότητα. O υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας Πέτερ Σιγιάρτο αιτιολόγησε την υποστήριξη της χώρας του προς το πρόσωπο του Ερντογάν ως επιβράβευσή του για τις «προσπάθειες διαμεσολάβησης στην κατεύθυνση επίλυσης της σύγκρουσης στην Ουκρανία».

Τα βραβεία Νόμπελ -στη μνήμη του Σουηδού εφευρέτη Άλφρεντ Νόμπελ- τα απονέμει η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών στα πεδία της Φυσικής, και της Χημείας, η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία στην Λογοτεχνία, ενώ το Βραβείο Νόμπελ στις Οικονομικές Επιστήμες η Τράπεζας της Σουηδίας. Το Ινστιτούτο Καρολίνσκα απονέμει το Βραβείο Νόμπελ στην Φυσιολογία και την Ιατρική.

Τέλος, το Νόμπελ Ειρήνης δεν απονέμεται από σουηδικό ακαδημαϊκό θεσμό ή ίδρυμα, αλλά από τη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ. Αποτελεί παραδοξότητα στην παρούσα συγκυρία, ενώ η Τουρκία αξιώνει από τη Σουηδία -για να συμφωνήσει στην ένταξη της σκανδιναβικής χώρας στο ΝΑΤΟ- να παρακάμψει θεσμικές μέριμνες και έξεις δεκαετιών όσον αφορά τη λειτουργία του κράτους δικαίου, να συζητείται μία τέτοια υποψηφιότητα.

Σύμφωνα με ανοιχτές πηγές δεδομένων το 1939 ο Σουηδός πολιτικός Έρικ Μπραντ, για λίγες ημέρες είχε προτείνει για το ίδιο βραβείο τον Αδόλφο Χίτλερ, ενώ άλλες «λαμπρές» υποψηφιότητες αποτέλεσαν ο Ιωσήφ Στάλιν και ο Μπενίτο Μουσολίνι. οπότε…

Κατά την τελευταία δεκαετία η Τουρκία έχει εισβάλει στο Ιράκ και την Συρία, έχει εμπλακεί στρατιωτικά στη Λιβύη και στη διένεξη Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, συνεχίζει να κατέχει παρανόμως το 38% της Κυπριακής Δημοκρατίας και απειλεί την Ελλάδα με χρήση ένοπλης βίας και εισβολή. Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα εργαλειοποιεί το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα, ενώ είναι αδιαμφισβήτητη η επιδείνωση στην Τουρκική Δημοκρατία όλων των δεικτών που προσδιορίζουν το επίπεδο ενός κράτος δικαίου.

Αν και η ρεαλιστική προσέγγιση της διεθνούς πολιτικής δεν μου είναι άγνωστη και ιστορικά τεκμαίρεται ότι τα κράτη στις πολιτικές τους επιλογές όταν προκύπτει το δίλημμα μεταξύ συμφέροντος και αξιών επιλέγουν τα πρώτο, μόνο θλίψη μπορεί να προκαλέσει μια αξιακά ανερμάτιστη Δύση να προσπαθεί να διαπραγματευτεί με κράτη και πολιτικούς -που αποστρέφονται σχεδόν το σύνολο των ιδιοσυστατικών της χαρακτηριστικών- με όρους αβρότητας, συγκατάνευσης και επιβράβευσης!

Αλήθεια πιστεύει κάποιος αξιωματούχος -έστω κι ένας/μία, στη Δύση κι όχι μόνο- πως η στάση της Τουρκίας στον ουκρανικό πόλεμο εμφορείται από φιλειρηνικά κίνητρα;

Υπό κανονικές συνθήκες η τύχη της συγκεκριμένης υποψηφιότητας θα ήταν προδιαγεγραμμένη. Επειδή όμως τα παρακμιακά φαινόμενα, στο σύνολο των κρατών που (αυτό)προσδιορίζονται ως δυτικός κόσμος, εντείνονται πιθανόν να συζητηθεί σοβαρά, έστω κι αν τελικά δεν ευοδωθεί, η αξιομνημόνευτη και πλήρης συμβολισμών τουρκική προσπάθεια επιβράβευσης του Τούρκου Προέδρου διότι στον Πόλεμο της Ουκρανίας ακολουθεί πολιτική που στρέφεται εναντίον των συμφερόντων της δυτικής συμμαχίας!

Εν γένει η πρόταση αυτή καθ’ εαυτή είναι ιλαρή, η αξίωση τρίτων ότι, πέραν της θεμιτής πολιτικής διαπραγμάτευσης, μπορούν να απαιτούν, να εξαγοράζουν και να επιβουλεύονται (με) το θεσμικό και αξιακό σύστημα της Δύσης είναι το πρόβλημα._

 

*Η παρούσα ανάλυση πρωτοδημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της Ελληνικής έκδοσης της HuffPost (03/02/2023)